ՎԵՐԱԲԵՐԱԿԱՆ

Կան բառեր, որոնք արտահայտում են խոսողի դատողական վերաբերմունքը եղելության նկատմամբ, օրինակ՝ Բարեբախտաբար, ամեն ինչ լավ անցավ։ Որևէ իրողության նկատմամբ խոսողի դատողական վերաբերմունքն արտահայտող բառերը կոչվում են վերաբերականներ (եղանակավորող բառեր)։ Առանձնացվում են վերաբերականների հետևյալ խմբերը.

հաստատական՝ այո՛, արդարև, անշուշտ, անկասկած, անպատճառ,

անտարակույս, անպայման, իսկապես, իրոք, հիրավի և այլն.

ժխտական ՝ ո՛չ, չէ՛.

երկբայական՝ գուցե, երևի, թերևս, կարծեմ, կարծես, կարծես թե, ասես,

միգուցե, մի՞թե, արդյոք և այլն.

զգացական՝ բարեբախտաբար, դժբախտաբար, երանի, ցավոք և այլն.

սաստկական՝ անգամ, նույնիսկ, հենց, մանավանդ, նամանավանդ, մինչև

անգամ, մինչև իսկ և այլն.

սահմանափակման՝ գեթ, լոկ, գոնե, թեկուզ, միայն, սոսկ, միայն թե և այլն

ցուցական՝ ահա, ահավասիկ.

կամային՝ թող, ապա, հապա, մի և այլն.

զիջական՝ ի դեպ, իմիջիայլոց, համենայն դեպս, այնուամենայնիվ, այսուհանդերձ և այլն։

Վերաբերականների մի մասը, եթե դրված է լինում իր եղանակավորած բառի մոտ, սովորաբար չի տրոհվում, իսկ եթե հեռացած է լինում այդ բառից, տրոհվում է ստորակետով։ Համեմատենք հետևյալ նախադասությունները. Նա այսօր առավոտյան անշուշտ կմեկնի։ Անշուշտ, նա այսօր առավոտյան կմեկնի։ Առաջին նախադասության մեջ անշուշտ վերաբերականը եղանակավորել է կմեկնի բառին, անմիջապես նախորդում է նրան և ստորակետով չի տրոհվել։ Երկրորդ օրինակում անշուշտ-ը նախորդում է նա բառին։ Եթե այդ դիրքում անշուշտ վերաբերականը չտրոհվի, կվերաբերի նա բառին, և կարտահայտվի անշուշտ նա, այլ ոչ թե մեկ ուրիշը իմաստը։ Վերաբերականները նախադասության անդամ չեն համարվում։

Գործնական աշխատանք

Վերաբերականները խմբավորե՛լ ըստ տեսակների։

Բարեբախտաբար, արդարև, անշուշտ, միայն, ահավասիկ, ի դեպ, անպատճառ, ահա,անպայման, իսկապես, իրոք, հիրավի, ո՛չ, չէ՛, գուցե, երևի,իմիջիայլոց, թերևս, կարծեմ, կարծես, միգուցե, այնուամենայնիվ, մի՞թե, արդյոք, երանի, ցավոք, նույնիսկ, մանավանդ, մինչև իսկ, գեթ, լոկ, գոնե, կարծես թե, սոսկ, միայն թե, անկասկած, հապա, մի, համենայն դեպս, այսուհանդերձ։

Լրացուցիչ կրթություն (տանը)

Աշխատանքդ կուղարկես իմ էլեկտրոնային հասցեին՝ meri.sargsyan@mskh.am

Ձայնարկություններ

Զգացմունք, հուզմունք, կոչ, նմանաձայնություն արատահայտող բառերը կոչվում են ձայնարկություններ:
Ձայնարկությունները լինում են երեք տեսակ`  զգացական, կոչական, նմանաձայնական: 
Զգացական ձայնարկությունները արտահայտում են ափսոսանք, վիշտ, կարեկցանք, ուրախություն, հիացմունք, բացականչություն, զայրույթ, դժգոհություն, վախ, ցավ, զարմանք: Այդ ձայնարկություններն են` ա՜խ, ավա՜ղ, բա՜, ըհը՜, պա՜հ, ջա՜ն, վա՜խ, վա՜հ, վու՜յ, ու՜յ, ու՜խ, ուխա՜յ, ուռա՜, ու՜ֆ, ֆու՜, ֆու՜հ և այլն:
Կոչական ձայնարկությունները արտահայտում են կոչ, կանչ, խրախույս, հանդիմանություն, հորդոր և այլն: Այդ ձայնարկություններն են ` ա՛յ, ծո՛, չու՛, ջու՛-ջու՛, տո՛, փի՛շտ, է՜յ, էհե՜յ, հա՜յ, հարա՜յ, քշա՜ և այլն:
Նմանաձայնական ձայնարկություններով խոսողը արտահայտում է բնության մեջ եղած ձայները: Դրանք են` հա՛ֆ-հա՛ֆ, չրը՛խկ, ծուղրուղու՜, միաու՜, բը՜զզ, խըշշ, թը՜շշ, կու՛-կու՛ և այլն:

1.Գրեցեք այն ձայնարկությունները, որոնցից կազմվել են հետևյալ բառերը:
Չրխկալ, ծվծվալ, կռկռոց, վայել, ծլնգոց, թրխկոց, թխկոց, բզզալ:

2. Դարձվածաբանական բառարանից վայ, ախ, հարայ ձայնարկություններով դուրս գրիր դարձվածքներ և նշիր նրանց արտահայտած նշանակությունները: